Urzędnicze tango, cz.2.

Bardzo nam się podoba system komunikacji w Małopolsce. Z Gdowa do Krakowa busy odjeżdżają niemal co 5 minut. Nie trzeba zatem jechać autem do nieznanego nam miasta, szukać parkingów i płacić za postój. Taniej i wygodniej jest zostawić auto na parkingu w Gdowie, podejść na przystanek, kupić bilet za 5 zł od osoby i wygodnie oraz bez stresu dostać się do centrum Krakowa. Jeśli nie ma korków, czas przejazdu to jakieś 40 minut. Lepiej jednak zarezerwować sobie całą godzinę.

Wstaliśmy o 6.00 rano, by o 8.00 stawić się na przystanku w Gdowie. Jak było do przewidzenia, busik podstawił się już po 3 minutach. Zaczynam kochać tę Małopolskę. O tak wczesnej porze nie było tłoku, nie było też specjalnych korków. Nie znamy Krakowa, ani przystanków, gdzie zatrzymują się busy, a mieliśmy wysiąść blisko Wawelu. Zapytałam kierowcę, czy jest możliwość wysadzenia nas koło Wawelu. 

-Tak, oczywiście, zatrzymuję się pod Jubilatem- odpowiedział. 

-Hmm-… mruknęłam, bo nazwa Jubilat w kontekście Krakowa niewiele mi mówiła. 

We Wrocławiu Jubilat to był nasz osiedlowy sklepik spożywczy. Spojrzałam na mapę i wijącą się tam Wisłę. 

-A to jest przed mostem, czy za mostem? 

-Zaraz za. 

Podziękowałam i skupiliśmy się na pilnowaniu królowej polskich rzek.

Jubilat krakowski okazał się jakimś dużym znanym na całe miasto, jeszcze od czasów komuny sklepem, zapewne tego typu, jak nasz dawny wrocławski PDT, dziś Renoma. Wyskoczyliśmy radośnie z busa i udaliśmy się w kierunku ulicy Kanoniczej, gdzie znajduje się Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków. Napisałam, że wyskoczyliśmy radośnie, ponieważ już widziałam oczami wyobraźni, jak biorę nikomu niepotrzebny kwitek w zęby i jeszcze tego samego dnia w tych samych zębach zanoszę go na biurko pani w Urzędzie Gminy. Pani w urzędzie gminy nalicza nam należny podatek pomniejszony o obiekt i teren zabytkowy, wszyscy rozstajemy się z uśmiechem na ustach i reszta pobytu to tylko wakacje, czyli ciężka harówka przy czyszczeniu posesji z chaszczy, chwastów i suchych gałęzi.

Moja naiwność czasem mnie przeraża.

W biurze podawczym powitała nas zasępiona osoba. Chłop stwierdził, że była zapłakana, ja odnotowałam, że raczej naburmuszona i nafochana.

-Proszę pani- usiłowałam nawiązać dialog- potrzebujemy taki świstek do Urzędu Gminy, że obiekt jest utrzymywany zgodnie z zaleceniami konserwatora.

-Na potwierdzenie, że obiekt jest wpisany do rejestru zabytków czeka się 7 dni.

-Nie proszę pani. To że jest wpisany do rejestru zabytków, to wszyscy wiedzą, nawet w Urzędzie Gminy. To sobie można nawet sprawdzić w Internecie samemu, nie czekając 7 dni. My potrzebujemy taki papierek do zwolnienia z podatku, że obiekt jest utrzymywany zgodnie z zaleceniami konserwatora. Cokolwiek miałoby to znaczyć- dodałam pod nosem. Ciekawa bowiem byłam, czy są jakiekolwiek zalecenia konserwatorskie dotyczące naszego obiektu. Białą kartę mieliśmy obejrzeć za chwilę.

Miałam wrażenie, że pani nie do końca łapie, o co chodzi, ale w każdym urzędzie, gdy zapada konsternacja, urzędnika ratuje jedno zdanie:

-Proszę napisać podanie.

-Dobrze- westchnęłam- Napiszemy podanie, ale czy my dostaniemy ten papier od ręki?

-Na potwierdzenie oczekuje się do 7 dni. Ale proszę podejść bezpośrednio do osoby, która się tym zajmuje i porozmawiać.

Napisałam ręcznie podanie, Chłop się pod nim podpisał i pomaszerowaliśmy na piętro. I tak mieliśmy w planie obejrzeć całą dokumentację związaną z dworem. Zaczęliśmy jednak od meritum.

-Czy my możemy uzyskać od pani oświadczenie, że dwór jest utrzymywany zgodnie z zaleceniami konserwatorskimi? Powiedziano nam, że można uzyskać ten papier od ręki.

-Ale ja nie mogę wydać takiego oświadczenia od ręki, bo muszę zobaczyć obiekt i dopiero wtedy stwierdzić, czy jest utrzymywany zgodnie z zaleceniami konserwatorskimi.

Tu już mi się zrobiło trochę słabo, bo głowę dałabym sobie uciąć, że w zeszłym roku taki papier został załatwiony korespondencyjnie bez żadnych komisyjnych wizyt. Nie widziałam go jednak na własne oczy, więc może szkoda tej głowy?

-Dobrze. Pani w biurze podawczym powiedziała, że czeka się na ten papier do 7 dni. My jesteśmy jeszcze tydzień, a nawet 10 dni na miejscu. To kiedy możemy umówić się na wizytę?

-Nie, nie- skorygowała moją wiedzę rozmówczyni- 7 dni to się czeka na potwierdzenie, że obiekt jest wpisany do rejestru zabytków, a na potwierdzenie, czy jest konserwowany zgodnie z ustawą, to ja muszę mieć dowody. Na pewno nie znajdę czasu, aby przyjechać w ciągu tego tygodnia.

Już pękłam, już wszystko się we mnie zagotowało, już powoli ciśnienie zaczynało podchodzić mi do gałek oczu. Zebrałam w sobie resztki spokoju i pozornie słodkim tonem zapytałam:

-To proszę mi powiedzieć, co my mamy zrobić? Mieszkamy 430 km stąd, pani z Urzędu gminy rwie sobie włosy z głowy, bo nie może naliczyć nam podatku, domaga się tego potwierdzenia. My będziemy następnym razem może za 2, może za 3 miesiące.

Pani urzędniczka chyba intuicyjnie wyczuła, że zaraz będzie źle się działo.

-A mają może państwo zdjęcia?- zapytała.

-Oczywiście, że mamy- odparłam zadowolona, że uprzedziłam myśl urzędniczą i zabrałam aparat z fotografiami. 

Dwór się spodobał.

-A są wnętrza?- zapytała pani.

-Nie ma, wnętrza przecież nie są zabytkowe.

-A nie nie nie… ochrona obejmuje cały budynek.

„Fajnie”- pomyślałam sobie- „Będziemy dbać o komunistyczną boazerię i równie zabytkowy parkiet”

Było mi już wszystko jedno, ponieważ już na początki rozmowy zorientowałam się, że niczego dziś konkretnego nie załatwimy i nasza wizyta, podobnie, jak tamta w Urzędzie Gminy była na darmo. Poprosiliśmy o wgląd w białą kartę obiektu. Porozmawialiśmy na temat przyszłości i naszych planów związanych z dworem. Pomysł Muzem bardzo się pani urzędniczce spodobał. Umówiliśmy się, że zrobimy płytkę ze zdjęciami wszystkich fasad i wnętrza, podrzucimy ją za kilka dni, a papier dostaniemy korespondencyjnie do domu na Dolnym Śląsku. 

„To się pani w UG ucieszy”- pomyślałam.

Myślicie, że to koniec? Nie, nie… Do WKZ-tu przyszliśmy w sprawie równie ważnej, jak nie ważniejszej od podatków. Z chwilą otrzymania przez Chłopa aktu własności okazało się, że przejmujemy nie tylko śliczny dwór, ale i wszelkie kłopoty z nim związane. Najbardziej widocznym i działającym na wyobraźnię był ten dotyczący dwóch suchych drzew znajdujących się na posesji objętej nadzorem konserwatora. Postanowiłam dopilnować tej sprawy i osobiście przycisnąć urzędnika odpowiedzialnego za decyzje, ponieważ analogiczną sprawę związaną z pozwoleniem z Urzędu Gminy na wycinkę suchego drzewa z innej działki, Chłop sobie odpuścił.

Do UG wysłaliśmy jakiś czas temu korespondencyjnie prośbę o pozwolenie na usunięcie zagrażającego życiu przechodniów drzewa, które znajduje się tuż przy uczęszczanej drodze. Ze względu, iż nie podpisali się pod tym wnioskiem pozostali współwłaściciele, sprawę odrzucono. Prosiłam Chłopa, by napisał odwołanie i zmusił urząd do pracy, ponieważ to oni, a nie my powinni zwrócić się do pozostałych współwłaścicieli, ale Chłop sobie odpuścił. Jeśli komuś nie daj boże stanie się krzywda, zacznie się polowanie na czarownice. Za stworzenie zagrożenia zdrowia i życia odpowiadają właściciele posesji, na którym stoi suche drzewo ale skoro urząd odmówił nam pozwolenia na wycinkę, wziął tym samym winę na siebie.

Biorąc to wszystko pod uwagę, postanowiłam nie dopuścić, by w WKZ-cie sprawa się powtórzyła. Tutaj zagrożenie jest naprawdę poważne.

Podczas oglądania dokumentów i rozmowy na temat przyszłości dworu, pojawił się pan odpowiedzialny za zieleń. Przedstawiliśmy mu pokrótce naszą sprawę.

-To się nie da- rzekł- bo muszą się podpisać pod podaniem wszyscy współwłaściciele.

Stłumiłam w sobie brzydką odpowiedź, która mówi, że jedyne, czego się nie da, to otworzyć parasolki w pewnej bardzo spektakularnej części ciała. Westchnęłam i rzekłam: 

-Proszę pana, wszystko się da, trzeba tylko chcieć.

Najpierw Chłop konkretnie wytłumaczył rozmówcy, czym jest postępowanie administracyjne w takich sprawach i kto ma obowiązek poinformować strony postępowania. Później ja przystąpiłam do tłumaczenia obrazkowego, a mówiłam, jak do małego dziecka cały czas mając na uwadze to, że nie rozmawiam z człowiekiem, ale z urzędnikiem:

-Proszę sobie wyobrazić następującą sytuację- włączyłam aparat i na wyświetlaczu pokazałam fotkę:

-Jest wieś, którą usytuowano w najwyższym punkcie okolicy. W tej wsi jest zabytkowy drewniany dwór, który zbudowano na samym szczycie wzgórza. 7 metrów od obiektu rośnie sobie iglaste drzewo, które jest od czubka do połowy swojej wysokości suche. Ów suchy czubek wznosi się  ponad drewnianym dworem, a suche gałęzie tego drzewa dotykają w górnej części zabytkową materię. Górujący suchy czubek w najwyższym punkcie okolicy jest znakomitym celem dla piorunów. Jest tylko kwestią czasu, kiedy drzewo zapali się od pioruna, a wtedy… bum! I nie mamy już drewnianego, zabytkowego dworu.

Po minie urzędnika dostrzegłam, że zrozumiał przekaz. Sprawa drugiego suchego drzewa, które zagraża nie samemu budynkowi, ale znajdującym się w jego pobliżu osobom nie musiała być już opisana tak szczegółowo i sugestywnie.

Umówiliśmy się, że jak przyjedziemy do domu, to wyślemy wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego dotyczącego wycinki obu suchych drzew na terenie objętym ochroną konserwatorską. Z chwilą wysłania takiego wniosku, jesteśmy zwolnieni z odpowiedzialności, gdyby któreś z tych dwóch drzew narobiło szkody. W interesie urzędu jest, by rozpatrzyć tę sprawę jak najszybciej i nie odpowiadać za ewentualny wypadek. W praktyce nikomu na tym nie zależy, bo w razie czego i tak koszty ponosić będzie podatnik. Taka polska urzędnicza mentalność.

Oczywiście podanie wiąże się z jeszcze jedną niedogodnością. Urzędnik musi zobaczyć owo zagrożenie w obecności wnioskodawcy, co oznacza, że czeka nas dodatkowa podróż tylko po to, by stawić się w danym dniu i o określonej godzinie, którą to porę wyznaczy urzędnik. Nie muszę chyba wspominać, że zaprosiliśmy pana do odwiedzenia nas podczas tego pobytu, ale również wykręcił się brakiem czasu. Cóż, czeka nas jesienią ekstra jazda w tę i z powrotem, a to są koszty.  Nie wiem jeszcze, ile kosztuje pozwolenie na wycinkę drzew, ale również nie jest to mała kwota.

A propos kwot. W sprawie tego nieszczęsnego kwitka potwierdzającego opiekę obiektu zgodną z wytycznymi konserwatorskimi (jedyne wytyczne konserwatorskie, jakie wyczytaliśmy w białej karcie to polecenie wymiany siatki na bardziej dworską, cokolwiek to oznacza :) zostaliśmy wysłani do Urzędu Skarbowego, by wnieść opłatę 17 zł za owo potwierdzenie, które obiecano nam przesłać pocztą w późniejszym terminie. Z potwierdzeniem wpłaty zameldowaliśmy się znów pod drzwiami biura podawczego. Tym razem odbiliśmy się od zamkniętych drzwi i usiedliśmy na ławce naprzeciwko wejścia. 

Czekamy, czekamy, panienki z mokrymi oczami nie ma. W WUOZ-ie muszą być przyzwyczajeni do niezłych awantur, które robią „zadowoleni” właściciele zabytków, ponieważ przechodząca przypadkiem obok nas pani z sekretariatu zmartwiła się, że siedzimy i zaczęła nas przepraszać. 

-Pewnie pani z biura roznosi korespondencję, bo tak dużo jej dziś przyszło. 

Uśmiechnęłam się wyrozumiale, ale tak naprawdę było mi wszystko jedno. Pół godziny udowadniania urzędnikom, że wszystko można załatwić, trzeba tylko chcieć i niestety, znać swoje prawa, bo inaczej człowieka spławią, panujący upał, wizyta w skarbówce (na szczęście strategicznie usytuowanej obok) to wszystko sprawiło, że popadłam w apatię. Wyrwał mnie z niej osobnik, który zlany potem żwawo wpadł do wnętrza kamienicy, rozejrzał się, chwycił dziarsko za klamkę drzwi biura podawczego i …nic więcej nie zdziałał.

-No tak!- zagrzmiał, a echo poniosło się po zabytkowej kamienicy- Znów nikogo nie ma! Państwo czekają?

Zwrócił się do nas przycupniętych cichutko na ławce.

-Ano czekamy.

-Co oni sobie wyobrażają!?-   kontynuował zapewne „dumny” właściciel zabytku- że co, że my jesteśmy dla nich, a nie oni dla nas!? Nic się nigdzie nie załatwi bez grubej koperty, co to za kraj, panie!? -Tu zwrócił się do Chłopa, który wyrwany do odpowiedzi chętnie wtórował grubaskowi na swój ulubiony temat, czyli w opisywaniu politycznej rzeczywistości Rzeczypospolitej Polskiej.

-Tak, to wszystko wina Tuska, że siedzimy tutaj pod tym biurem podawczym- mruknęłam pod nosem i z ulgą powitałam widok pani z biura. Miała oczy jeszcze bardziej mokre niż o poranku.

Jeszcze jedna pieczątka i ksero. Ubożsi o 17 złotych, wymóżdżeni jak cielaki na święta, nie załatwiwszy nic konkretnego, udaliśmy się spacerkiem na dworzec autobusowy, by złapać busa na przystanku początkowym. Wracałam załamana i zdegustowana. Czeka nas jeszcze jedna wizyta w Małopolskim WUOZ-ie w tym upale w celu podrzucenia płytki z fotkami obiektu. No dramat. Po godzinie jazdy w zatłoczonym już o tej porze busie wytoczyłam się półprzytomna z pojazdu i siłą woli potoczyłam w kierunku Urzędu Gminy. Odnaleźliśmy panią od podatków.

-Niestety, proszę pani- zaczęłam- Tego kwitu o opiece nad zabytkiem nie dostaniemy od ręki, otrzyma go pani pocztą. 

Odwróciłam się na pięcie, ponieważ tego dnia było to wszystko, na co było mnie stać. W drzwiach jeszcze usłyszałam:

-Proszę pamiętać, że ja czekam, a jak nie dostanę tego kwitu, będę się uporczywie upominać.

Kwit przyszedł do nas tydzień po naszym powrocie z Woli. Został odesłany natychmiast do Urzędu Gminy. Na razie nie mamy żadnych informacji, czy dotarł. Jesteśmy w trakcie pisania podania o wszczęcie postępowania administracyjnego do WUOZ-u w sprawie pozwolenia na wycinkę zagrażających bezpieczeństwu obiektu i ludzi dwóch suchych drzew. Prawdopodobnie dziś jeszcze zostanie ono wysłane.

Na tym w zasadzie powinnam była zakończyć, ale pojawiła się zaskakująca puenta. Otóż Chłop stwierdził, że mam złe podejście i że w rzeczywistości wszyscy urzędnicy przecież byli dla nas mili i starali się pozytywnie załatwić nasze sprawy.

Ależ nigdzie nie napisałam, że byli niemili! Co więcej, te wszystkie perypetie, których opisanie zajęło mi sporo miejsca, nie wynikały bezpośrednio z podejścia urzędnika do petenta, ale z chorych przepisów, szczególnie dotyczących ochrony zabytków. Ustawa o ochronie zabytków to jeden wielki bubel, o czym wie każdy, kto miał styczność z zabytkową materią, czy to właściciel zabytku, czy urzędnik sprawujący nad tym zabytkiem nadzór. Z powodu chorej ustawy, z której zdają sobie sprawę wszyscy, prócz jej twórców, od takich jak opisany grubszy pan, obrywają urzędnicy, bo na kim właściciele zabytków mają wyładować swoją frustrację? Znając specyfikę tematu z obu stron, jako opiekun zabytku ze strony praktycznej, a z racji wykształcenia ze strony teoretycznej, próbuję zachować jakiś dystans i znaleźć w sobie pokłady wyrozumiałości dla procedur, którymi jesteśmy poddawani. Ale:

Po pierwsze: Nie zamierzam pisać laurek dla urzędników, którzy po prostu wykonują swoją robotę opłacaną z kieszeni podatnika. Łaski nie robią, że nas uprzejmie obsługują, to jest ich obowiązek. Po drugie: Obiecałam rzetelnie opisywać wszelkie kroki, które podejmujemy w sprawie obiektu. Blog jest pisany w formie pamiętnika i subiektywnie opisuje moją rzeczywistość, pod którą tylko i wyłącznie podpisuję się ja sama. Jeśli ktoś mojego pisania nie wytrzymuje nerwowo, proszony jest o niewchodzenie na bloga. Najwyraźniej mojego subiektywnego odczucia, co do wyżej opisanych działań nie podziela Chłop, gdyż dostałam zakaz pokazywania się w urzędach na terenie Małopolski. Naruszam podobno swoją twórczością delikatną wrażliwość uprzejmych urzędników, którzy nieba nam przychylają, a nie daj boże urażeni mogliby się obrazić i traktować nas nieco mniej uprzejmie. 

Owa sankcja niewątpliwie korzystnie wpłynie na mój układ nerwowy. 

Ja dysponuję poważniejszymi sankcjami :-)

Ciekawe, co Chłop powie, kiedy przez tydzień dostanie na obiad mielonkę turystyczną na przemian z paprykarzem szczecińskim? ;-)